Proefschrift Drukken en Vormgeven: tips en tricks voor promovendi

Een goed vormgegeven en professioneel gedrukt proefschrift is een mooie afsluiting van je promotietraject. Ik krijg als vormgever regelmatig de vraag of ik kan meedenken, dus hieronder een aantal handige tips en tricks voor het proefschrift drukken en vormgeven:

Formaat

Het standaardformaat voor een proefschrift is 170 x 240 mm. Als je een boekenlegger toevoegt, is het standaardformaat hiervoor 65 x 230 mm. Zie ook de handleiding van de drukker.

Kies de juiste drukker

Er zijn verschillende drukkers die gespecialiseerd zijn in proefschriften. Ik werk zelf graag samen met Ridderprint. Het is echter verstandig om offertes op te vragen bij minimaal twee drukkers om prijzen en mogelijkheden te vergelijken. Informeer ook of je korting kunt krijgen door je universiteit of instelling te benoemen.

Hieronder een aantal opties:

• Ridderprint

• Gildeprint

• Ipskamp Printing

• Optima Grafische Communicatie

• PeterPrint

Papierkeuze proefschrift

De keuze van het papier bepaalt de uitstraling van je proefschrift.

• G-print 115 grams: Dit helderwitte papier is de standaardkeuze.

• Biotop of gerecycled papier: Deze hebben een off-white tint. Houd er rekening mee dat gerecycled papier resulteert in een dikkere rug van het boekje. Bijvoorbeeld: bij 300 pagina's is de rugdikte 20 mm (gerecycled papier) versus 15 mm (G-print papier).

Drukkers bieden altijd een proefdruk, zodat je kunt zien hoe het boekje eruit komt te zien na de definitieve druk.

Wat doet de vormgever?

Ik (vormgever proefschrift) kan je helpen met:

• De volledige lay-out van het binnenwerk.

• Het ontwerpen van de omslag en eventuele boekenlegger.

• Een ontwerp voor de hoofdstuk pagina’s.

Aan het einde van het proces ontvang je:

1. Een drukklare PDF met snijtekens en de juiste rugdikte voor de omslag.

2. Een leesversie in PDF-formaat, inclusief voor- en achterpagina van de omslag. Deze kun je mailen naar genodigden.

Vormgeving omslag

De omslag is een belangrijk onderdeel van de uitstraling van je proefschrift. Als je jouw boekje een professionele uitstraling wilt geven, dan raad ik je aan om de omslag te laten ontwerpen door een vormgever. De prijs van het ontwerp is afhankelijk van de gedetailleerdheid, en of het ontwerp de voor- én achterzijde van de omslag beslaat.

Heb je zelf al een idee van wat je op de omslag wil? Je kunt de vormgever afbeeldingen sturen en overleggen in welke stijl je de omslag wilt hebben. Heb je nog helemaal geen idee? Dat is natuurlijk ook geen probleem. Geef dan bijvoorbeeld de kernwoorden van jouw proefschrift door, zodat de vormgever zelf met een idee kan komen.

Wanneer je een offerte aanvraagt, zijn er meestal een vast aantal feedbackmomenten inbegrepen. Voor de omslag zijn dit er twee:

• Schets: Je ontvangt een schets of lijntekening van het ontwerp met een voorstel voor een kleurenpallet en lettertype van de titel en jouw naam.

• Ingekleurde versie: Naar aanleiding van jouw feedback op de schets maakt de vormgever een ingekleurde versie.

Bij het geven van feedback kun je denken aan: de compositie, kleuren, en of de cover inhoudelijk representeert wat je voor ogen hebt.

Vormgeving binnenwerk

De prijs die je betaalt voor de vormgeving van het binnenwerk is inclusief een aantal feedbackmomenten, bijvoorbeeld:

• Twee feedbackmomenten template hoofdstuk: Op basis van twee feedbackrondes ontwerp ik een conceptversie voor één hoofdstuk als template. Dit template is gebaseerd op een veelgebruikt format voor proefschriften. Je mag feedback geven op hoe de hoofdstuk pagina’s zijn vormgegeven, het lettertype van het binnenwerk en hoe de tabellen zijn opgemaakt. Na de twee feedbackmomenten ligt de “template” vast, en gebruikt de vormgever deze opmaak om de rest van het proefschrift vorm te geven. Dit template kan dan niet meer worden gewijzigd.

• Twee feedbackmomenten gehele proefschrift: Vervolgens ontvang je de eerste versie van de lay-out van het gehele proefschrift. Controleer goed of alles correct is omgezet. Mist er geen informatie? Staan de tabellen en grafieken op de juiste plek? Zijn er onverhoopt lege pagina’s ontstaan, etc. Houdt er rekening mee dat de vormgever geen spel- of typfouten kan corrigeren, of referentiestijlen kan aanpassen. De vormgever zet de tekst precies om zoals jij het hebt aangeleverd.

Feedback geven

Feedback geef je middels comments in de PDF. Open de PDF in Adobe Acrobat en klik op de “options” menu (...) in de rechter bovenhoek van de toolbar >> Add comments.  Preview in iOS heeft een soortgelijke functie. Op deze manier kun je precies de plek aangeven waar jouw feedback betrekking op heeft. Dit voorkomt communicatieproblemen. Maak je feedback concreet en geef duidelijk aan wat je wilt dat er wordt veranderd. Houdt er rekening mee dat de vormgever de tekst omzet zoals jij die aanlevert. De vormgever kan geen spel- of typfouten corrigeren of referentiestijlen aanpassen.

Omslag afwerking

Voor de afwerking van jouw omslag kun je kiezen tussen:

• Glanzende afwerking: Zorgt voor een heldere en levendige uitstraling.

• Matte afwerking: Geeft een strakke en moderne look.

Overleg met je vormgever welke afwerking het beste past bij jouw ontwerp. Zelf adviseer ik meestal een matte afwerking omdat dit beter past bij mijn ontwerpen.

Lettertypes voor het binnenwerk

Je hebt de keuze uit twee soorten lettertypes:

• Serif: Kenmerkend door streepjes aan de uiteinden van de letters. Voorbeeld: Times New Roman.

• Sans-serif: Strakke, moderne letters zonder streepjes. Voorbeeld: Arial.

De vormgever zal vaak een suggestie doen voor een passend lettertype. Wil je liever zelf op zoek? Zorg ervoor dat je een lettertype kiest met meerdere stijlen (bijv. light, italic, bold, regular). Hier zijn enkele van mijn persoonlijke favorieten:

• Garamond Premier (serif)

• Roboto (sans-serif)

• Gill Sans (sans-serif)

Download hier de PDF voor meer inspiratie.

Extra tips

• Vraag op tijd offertes aan: Houd rekening met een doorlooptijd van enkele weken bij de drukker.

• Planning: Houd rekening met minimaal 5 weken voor de vormgeving van het binnenwerk, en 8 weken voor het binnenwerk en de omslag.

• Wees consistent: Kies een uniforme stijl voor je lettertype, kleuren en lay-out. Bijvoorbeeld één lettertype voor de omslag als het binnenwerk.

• Geef de vormgever de artistieke vrijheid: door de vormgever de ruimte te geven om met creatieve ideeën te komen, bereik je het mooiste eindresultaat.

• Heb je onverhoopt meer feedback momenten nodig? Geef dit bij de vormgever aan, zodat je een meerprijs kunt bespreken.

Hulp nodig met de vormgeving van jouw proefschrift? Ik help je graag. Neem gerust contact op via het contactformulier.

Ben je promovendus maar voorlopig nog even niet toe aan het vormgeven van jouw proefschrift? Sla de tips en tricks dan op in de vorm van deze PDF, zodat je het later makkelijk kunt terugvinden.